خدمات مهاجرتی وحید گامی برای تغییر
تلاش میکنم تا حد امکان این طی مراحل قانونی را خلاصه و عام فهم بنویسم.
جهت تفهیم بهتر، ‘سیما’ را به عنوان نام مستعار برای پناهنده انتخاب می کنم و کیس موفقی را بمنظور مختصر ساختن متن در نظر میگیرم.
مرحله اول: درخواست پناهندگی در داخل کانادا
۱. سیما، خود و یا به کمک وکیل مهاجرت، درخواست پناهندگی خود را آماده ساخته و آنرا به نزدیکترین دفتر یا نمایندگی وزارت مهاجرین کانادا در شهر خود تسلیم می دهد.
۲. آفسر شعبه مربوط در نمایندگی وزارت مهاجرین کانادا پس از اینکه از تکمیل بودن ِ اسناد مورد نیاز اطمینان حاصل کرد به سیما برای مصاحبه وقت میدهد. سیما در این مصاحبه باید قناعت آفسر را مبنی بر اینکه واجد شرایط ارایه درخواست پناهندگی می شود فراهم کند.
۳. سیما در مورد فعالیت های خود در افغانستان و از تهدیداتی که متوجه او هستند اسناد کافی ارایه میدهد و قناعت آفسر در مورد واجد شرایط بودن او فراهم می شود. آفسر برای سیما ویزه موقت ۲ یا ۴ ساله و بیمه صحی موقت صادر میکند و کیس او را برای بررسی بیشتر به محکمه مهاجرت یا آی آر بی می فرستد. میان ۱ تا ۲ ماه پس از ثبت درخواست پناهندگی، سیما جواز کار خودش را نیز از وزارت مهاجرین کانادا دریافت میکند.
شماره ۱، ۲ و ۳ ممکن است میان ۱ روز تا ۱ ماه وقت بگیرد. یعنی ممکن است آفسر همان روز با سیما مصاحبه کند و یا به دلیل ازدحام ِ درخواست ها تا یک ماه بعد تاریخ مصاحبه برایش بدهد. طالع و شانس سیما ?
۴. نمایندگی وزارت مهاجرین کانادا در جریان ۱۵ روز باید درخواست ِ ثبت شده سیما را به محکمه پناهندگی بفرستد. مامور محکمه پس از دریافت و بررسی های مقدماتی، درخواست پناهندگی سیما را به قاضی واگذار میکند و برای برگزاری محکمه در نوبت میگذارد. قاضی در محکمه پناهندگی صلاحیت دارد کیس سیما را به خاطری که اسناد و مدارک فراوان برای اثبات تهدید خود ارایه کرده و پرسشی برای قاضی باقی نمانده است، شامل پروسه طی مراحل سریع بسازد. در پروسه طی مراحل سریع، قاضی صلاحیت دارد بدون برگزاری محکمه، کیس سیما را بپذیرد و تصمیم خود را مبنی بر پذیرفتن پناهندگی اش به او بفرستد.
اما اگر پس از مرور کیس، پرسشی برای قاضی باقی بماند و یا قاضی بخواهد سیما را از نزدیک ببیند و در صحت بودن ادعای پناهندگی وی خود را مطمین بسازد، محکمه برگزار میکند و تا یک ماه پس از محکمه تصمیم خود را به سیما می فرستد. تعدادی از قاضی ها تصمیم خود را در ختم محکمه نیز به پناهنده ابلاغ می کنند.
از زمان دریافت درخواست از وزارت مهاجرین کانادا تا صدور تصمیم قاضی، معمولاً میان ۶ ماه تا ۲۴ ماه وقت میگیرد. در کیس های که به بگروند چک بیشتر و دقیقتر نیاز دارند ممکن است بیشتر از ۳۶ ماه وقت گیرد تا کیس پناهندگی پذیرفته شود.
تا قبل از تصمیم محکمه پناهندگی، سیما نمی تواند به هدف سفر از کانادا بیرون شود.
مرحله دوم: درخواست اقامت دایمی
۱. پس از دریافت خوشخبری و تصمیم مثبت قاضی، سیما واجد شرایط ارایه درخواست اقامت دایمی کانادا می شود. همزمان، سیما میتواند به پاسپورت ریفوجی یا ( Refugee Travel Document) نیز درخواست بدهد و سفر کند. سیما واجد شرایط دریافت بیمه صحی یا (health card) نیز می شود.
۲. در این مرحله، سیما، خود و یا به کمک وکیل مهاجرت، درخواست اقامت دایمی خود را آماده میکند و به وزارت مهاجرین کانادا ارایه میدهد. این درخواست برای اقامت دایمی سیما، همسر و دو فرزند زیر سن سیما به وزارت مهاجرین کانادا ارسال می شود.
۳. مدت ۲ تا ۴ ماه پس از دریافت درخواست اقامت دایمی سیما و خانواده اش، وزارت مهاجرین کانادا ایمیل تاییدی به سیما می فرستد و اسناد سیما را به طی مراحل میفرستد.
۴. در قدم نخست، واجد شرایط بودن سیما برای اقامت دایمی بررسی می شود و در قدم بعدی واجد شرایط بودن همسر و فرزندان سیما که در افغانستان زندگی می کنند بررسی می شود.
۵. پس از حدود ۲۰ ماه (گاهی هم ۱۵ ماه و در حالاتی هم بیشتر از ۳۶ ماه) سیما طی یک مصاحبه کوتاه با آفسر ایمیگریشن در وزارت مهاجرین کانادا اقامت دایمی خود را دریافت میکند.
مرحله سوم: آغاز کار همسر و فرزندان سیما
۱. پس از اینکه سیما اقامت دایمی خود را دریافت کرد، خبر تاییدی اقامت دایمی سیما به دفتر وزارت مهاجرین کانادا در لندن انگلستان فرستاده می شود و کیس همسر و فرزندان او برای طی مراحل بعدی به سفارت مربوطه در هند، پاکستان و یا امارات متحده عرب راجع میگردد.
۲. ارسال اسناد شوهر و فرزندان سیما به دفتر لندن، بعد به سفارت مربوطه، و انجام معاینات صحی و بایومتریکس با درنظرداشت ازدحام کار ِ سفارت های مربوطه ممکن میان ۳ تا ۶ ماه دیگر را در بر بگیرد. پس از آن، همسر و فرزندان سیما ویزه های اقامت دایمی خود را میگیرند و می آیند کانادا.
تمام این مراحل از اول تا آخر ممکن است میان ۲ تا ۵ سال طول بکشد. اما در جریان این مدت، پس از دریافت پاسپورت ریفوجی، سیما میتواند از کانادا بیرون سفر کند و همسر و فرزندان خود را در کشور دیگری بیرون از افغانستان ببیند.
_______________
خاوند/ میړه مې په کاناډا کې پناه اخیستې، څه وخت کولی شی ما له افغانستان څخه ور وغواړی؟
کوښښ کوم چې دغه قانونی ترسره کوونکی پړاونه په اسانه او عام فهمه ژبه ولیکم.
د ښه پوهېدلو لپاره (سیما) مستعار نوم د پناه اخیستلو لپاره ټاکم او د کامیاب کیس لپاره دغه متن په نظر کې نېسم.
اول پړاو: په داخل د کانادا کې د پناه اخیستلو غوښتنه.
۱: سیما پخپله او یا د مهاجرت د وکیل په مرسته د پناه اخیستلو غوښتنلیک اماده کوی او هغه تر ټولو نږدې د کانادا د مهاجرینو وزارت د دفتر څانګې ته پخپل ښار کې سپاری.
۲: د کاناډا د مهاجرینو وزارت د اړوندې څانګې شعبې آفسر، وروسته له دې چې د ضرورت وړ اسنادو له پوره کیدو اطمنان حاصل کړو، ســیمــا ته د مصاحبې لپاره وخت ورکوی.
سیــــما په دغه مصاحبه کې باید په هغو دلایلو چې د پناه اخیستلو وړ ګرځی د اړوند آفسر قناعت حاصل کړی.
۳: سیما د خپلو فعالیتونو په اړه افغانستان کې او هغې ته د شته تهدیدونو چې ورسره مخ وه، په کافی اندازه اسناد وړاندې کوی او د آفســر قناعت په دې هکله چې دا د شرایطو وړ ده حاصلوی.
آفســـر ــ سیما ته موقتی ویزه، ۲ یا ۴ کلنه، د صحت موقتی بیمه صادروی او د هغې کیس د لا بررسۍ لپاره د مهاجرت محکمې یا (آی آر بی) ته لېږی. د ۱ یا ۲ میاشتو په جریان کې وروسته له پناه اخیستلو غوښتنلیک، ســـیـــما د خپل کار جواز د کاناډا د مهاجرینو وزارت څخه ترلاسه کوی.
لومړۍ، دوهمه او دریمه شماره ممکن له ۱ ورځې تر ۱ میاشتې پورې وخت ونیسی.
یعنې کیدای شی آفســر په هماغه ورځ له ســیــما سره مصاحبه وکړی او یا د غوښتنلیکونو د زیات بیروبار په وجه، تر یوې میاشتې وروسته د مصاحبې کولو نیټه ورکړی. د سیما طالع او چانس دی نو ?
۴: د کاناډا د مهاجرینو وزارت څانګه، د ۱۵ ورځو په جریان کې باید د ســیــمـا ثبت شوی غوښتنلیک د پناه اخیستلو محکمې ته ولېږی.
د محکمې مامور وروسته د اسنادو له څیړلو د سیما د پناه اخیستلو غوښتنلیک قاضی ته وړاندې کوی او د محکمې د وړاندې کولو لپاره ې په نوبت کې ایږدی. قاضی د پناه اخیستلو محکمه کې صلاحیت لری، څو د سیما کیس په دې خاطر چې اسناد او قوی بیلابیل ثبوتونه ې د خپل خطر او تهدید په اړه وړاندې کړی، نو د قاضی لپاره کوم سوال نه دی پاتې، د اسنادو د ژر طی مراحلولو لپاره قاضی صلاحیت لری چې بغیر له محکمې دایرولو د سیما کیس ومنی او خپل تصمیم، هغې ته د منلو او پناه ورکولو پر بنیاد ولېږی.
خو که پر کیس د مرور او تکرار، قاضی ته کوم سوال پاتې وی، یا قاضی وغواړی چې سیما له نږدې ووینی او د هغې د پناه اخیستلو پر ادعا خپل ځان مطمئین کړی، محکمه دایروی او تر یوې میاشتې وروسته د محکمې خپل تصمیم سیــمــا ته لېږی. ځینې قاضیان خپل تصمیم د محکمې په اخیر یا ختمیدو کې پناه غوښتونکی ته اعلانوی.
د پناه غوښتلو له وخت تر محکمې او د قاضی تصمیم نیولو پورې، معمولآ د ۶ تر ۲۴ میاشتو پورې وخت نېسی.
په هغه کیسونو کې چې د بکګروند د ښه او دقیق څیړلو لپاره اړتیا دی، ممکن له ۳۶ میاشتو زیات وخت واخلی، څو د پناه غوښتلو کیس ومنل شی.
د پناه غوښتلو محکمې له تصمیم مخکې، سیما نشی کولی، په سفر له کاناډا بهر ولاړه شی.
دوهمه مرحله: د دایمی پاتې کیدلو غوښتنلیک.
۱: د خوشخبری ترلاسه کولو او د قاضی مثبت تصمیم وروسته، سیما د کاناډا د دایمی غوښتنلیک جوګه ګرځی.
همهاله سیما کولی شی د ریفیوجی پاسپورټ یا Refugee travel document لپاره هم درخواست ورکړی او سفر وکړی. سیما د صحی بیمې یا Health card په شرایطو هم برابرېږی.
۲: په دغه مرحله کې سیما پخپله او یا د مهاجرت د وکیل په مرسته د دایمی اقامت غوښتنلیک اماده کوی او د مهاجرینو وزارت ته ې وړاندې کوی. دغه غوښتنلیک د سیما د خاوند او دوه بچیانو لپاره چې کم عمره دی د کاناډا د مهاجرینو وزارت ته لیږل کېږی.
۳: د ۲ یا ۴ میاشتو وروسته د مهاجرینو وزارت سیما او کورنۍ ته ې د دایمی اقامت غوښتنلیک تائیدی د ایمیل له لارې د طی مراحلو لپاره لیږی.
۴: په لومړی قدم کې د سیما پر شرایطو برابریدل بررسی/ څېړل کېږی او بیا د سیما خاوند او بچیان چې په افغانستان کې ژوند کوی تر بررسی لاندې نیول کېږی.
۵: وروسته له ۲۰ میاشتو ( کله ۱۵ میاشتې او په بعضې حالاتو کې له ۳۶ میاشتو هم زیات وخت کې) سیما د د یوې لنډې مصاحبې په ترڅ کې د ایمیګریشن له آفسر د کاناډا د مهاجرینو وزارت څخه دایمی اقامت حاصلوی.
دریمه مرحله: د سیما د خاوند/میړه او بچیانو د کار پیل.
۱: وروسته له هغې چې سیما خپل دایمی اقامت اسناد ترلاسه کړل، د سیما د دایمی اقامت تائیدی د کاناډا مهاجرینو وزارت دفتر لندن انګلستان ته لیږل کېږی او د هغې د خاوند او بچیانو کیس ې د نورو مرحلو یا پړاونو لپاره اړوند سفارت ته هند، پاکستان او یا هم متحده عرب اماراتو ته راجع کېږی.
۲: د سیما د خاوند او بچیانو اسناد لېږل د لندن دفتر ته، وروسته بیا اړوند سفارت ته، د صحی معایناتو او بایومتریکس او د اړوند سفارتونو د کار بیروبار په نظر کې نیولو سره، ممکن د ۳ تر ۶ میاشتو پورې وخت ونیسی. او وروسته له هغې د سیما خاوند او بچیان خپل دایمی اقامت اخلی راځی کاناډا ته.
ټول دغه پړاونه له اول تر اخېره پورې ممکن د ۲ تر ۵ کالونو پورې وخت ونیسی. خو د دغومره وخت په جریان کې، وروسته له ریفیوجی پاسپورټ اخیستلو، سیـــمــا کولی شی، له کاناډا بهر سفر وکړی او خپل خاوند او بچیان له افغانستان بهر په بل ملک کې وګوری.
تشکر از Rahim Gul Rokhan برای ترجمه رایگان این متن پشتو و Osman Hamim برای بازنگری آن.
