در نظام پارلمانی کانادا، لایحه (Bill) یک پیشنهاد رسمی برای ایجاد، تغییر یا لغو یک قانون است. لایحهها معمولاً توسط وزیران، نمایندگان مجلس یا سناتورها پیشنهاد میشوند و پیش از آنکه به قانون (Act) تبدیل شوند، باید مراحل مختلفی را در مجلس نمایندگان و سنا طی کنند.
مراحل تصویب لایحه در کانادا به شرح زیر است:
مرحلهٔ اول قرائت (First Reading): معرفی رسمی لایحه و چاپ آن. هنوز هیچ بحثی صورت نمیگیرد.
مرحلهٔ دوم قرائت (Second Reading): بحث کلی دربارهٔ اهداف لایحه و رأیگیری ابتدایی.
بررسی در کمیته (Committee Stage): بررسی تفصیلی مواد لایحه، شنیدن نظرات کارشناسان و اعمال تغییرات.
مرحلهٔ سوم قرائت (Third Reading): رأیگیری نهایی در مجلس.
ارسال به سنا (Senate): تکرار مراحل بالا در مجلس سنا.
تأیید سلطنتی (Royal Assent): پس از تصویب در هر دو مجلس، فرماندار کُل به نمایندگی از پادشاه، لایحه را امضا کرده و آن را به قانون تبدیل میکند.
لایحهٔ C-3 سال ۲۰۲۵ چیست؟
بهتاریخ ۵ جون ۲۰۲۵، وزارت مهاجرت لایحهٔ C-3 را برای اصلاح قانون تابعیت کانادا به مجلس نمایندگان معرفی کرد. این لایحه هنوز در مرحلهٔ دوم قرائت در مجلس عوام قرار دارد و به قانون تبدیل نشده است، اما در صورت تصویب، تغییرات گسترده و مثبتی در سیستم تابعیت کانادا به وجود خواهد آورد.
نکات مهم لایحهٔ C-3:
۱. گسترش تابعیت از طریق نسل دوم:
در قانون فعلی، تنها فرزندان نسل اول متولد خارج از کانادا میتوانند تابعیت را از والدینشان بهدست آورند. لایحهٔ C-3 پیشنهاد میکند که والدینی که خود در خارج از کانادا تولد شدهاند، اگر حداقل سه سال در کانادا زندگی کرده باشند، بتوانند تابعیت را به فرزندان متولد یا پذیرفتهشدهٔ خود منتقل کنند.
۲. بازگرداندن تابعیت به «کاناداییهای گمشده»:
در گذشته، برخی افراد بهدلیل قوانین سختگیرانهٔ تابعیت، شهروندی کانادایی خود را از دست داده بودند. این لایحه میخواهد تابعیت آنها را بازگرداند و تبعیضهای پیشین را اصلاح کند.
۳. انتقال تابعیت به فرزندان پذیرفتهشده:
والدین کانادایی که کودکی را در خارج از کشور به فرزندی پذیرفتهاند، در صورت داشتن اقامت مؤثر در کانادا، میتوانند تابعیت را به آن کودک منتقل کنند.
چرا این لایحه مهم است؟
این لایحه در پاسخ به حکم دادگاه عالی ولایت اونتاریوی کانادا در دسامبر ۲۰۲۳ مطرح شد. در آن حکم، محدودیت تابعیت فقط به نسل اول، خلاف قانون اساسی تشخیص داده شد. اکنون دولت فدرال، بهجای اعتراض به حکم، در تلاش است قانون را با عدالت و برابری تطبیق دهد.
تاثیر این لایحه بر خانوادههای افغان در کانادا
اگر شما یک شهروند کانادایی هستید و فرزندتان در بیرون از کانادا تولد شده، این لایحه میتواند به شما امکان دهد تا تابعیت را به او منتقل کنید.
اگر در گذشته تابعیت کانادا را بهخاطر قوانین قبلی از دست دادهاید، ممکن است حالا بتوانید دوباره آن را بهدست آورید.
اگر در خارج از کشور کودکی را به فرزندی پذیرفتهاید، ممکن است با تصویب این قانون، تابعیت برای او ممکن شود.