یادداشت‌های علمی

مهاجرت؛ فرار یا واقعیتی فراتر؟

در افغانستان، “مهاجرت” معمولاً مترادف با “فرار از وطن” دانسته می‌شود؛ فرار از جنگ، فقر، ناامنی و فشارهای سیاسی. این برداشت در تجربه‌ی تاریخی مردم افغانستان در چهار دهه‌ی گذشته ریشه دارد. اما در عرصه‌ی علمی و سیاست‌گذاری جهانی، مهاجرت صرفاً واکنش اضطراری به بحران‌ها نیست؛ بلکه یک پدیده‌ی چندبُعدی …

بیشتر »

نظریه شبکه‌های مهاجرتی

نظریه‌ی شبکه‌های مهاجرتی یا (Migration Network Theory) یکی از رویکردهای مهم و پرکاربرد در مطالعات مهاجرت است که بر نقش روابط اجتماعی و شبکه‌های انسانی در تسهیل و استمرار جریان‌های مهاجرتی تاکید دارد. این نظریه بر خلاف دیدگاه‌های صرفاً اقتصادی یا ساختاری، مهاجرت را نتیجه‌ی ترکیب پیچیده‌ای از عوامل اجتماعی، …

بیشتر »

نظریه سیستم جهانی در مهاجرت

نظریه‌ی سیستم جهانی یا (World-Systems Theory) یکی از رویکردهای کلیدی در تحلیل پدیده‌ی مهاجرت است که ریشه در کارهای امانویل والرشتاین (Immanuel Wallerstein) دارد. این نظریه در دهه ۱۹۷۰ مطرح شد و هدف آن توضیح ساختار و پویایی‌های اقتصادی جهان به‌عنوان یک نظام واحد است. بر اساس این چارچوب، مهاجرت …

بیشتر »

نظریه‌ بازار کار دوگانه در مهاجرت

نظریه‌ی بازار کار دوگانه یا (Dual Labour Market Theory) یکی از رویکردهای کلیدی در جامعه‌شناسی و اقتصاد مهاجرت است که در دهه ۱۹۷۰ توسط مایکل پیور (Michael Piore) و همکارانش مطرح شد. این نظریه در واکنش به دیدگاه‌های اقتصادی نئوکلاسیک شکل گرفت و بر این نکته تاکید می‌کند که مهاجرت …

بیشتر »

نظریه‌ نئوکلاسیک مهاجرت

نظریه‌ی نئوکلاسیک مهاجرت یکی از چارچوب‌های اساس در اقتصاد مهاجرت است که از اواسط قرن بیستم تاکنون جایگاه مهمی در مطالعات علمی و سیاست‌گذاری دارد. این نظریه، که ریشه در اقتصاد نئوکلاسیک دارد، بر تفاوت‌های جغرافیایی در عرضه و تقاضای نیروی کار و تاثیر آن بر جریان‌های مهاجرتی تاکید می‌کند. …

بیشتر »

نظریه‌ عوامل رانشی و جاذب در مهاجرت

مهاجرت یکی از پدیده‌های محوری تاریخ بشر است که در نیازهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی ریشه دارد. انسان‌ها از دوران باستان تاکنون برای یافتن فرصت‌های بهتر یا فرار از تهدیدها، مکان زندگی خود را تغییر داده‌اند. با پیچیده‌تر شدن جوامع و گسترش ارتباطات جهانی، مهاجرت در قرون اخیر به …

بیشتر »