اخیراً شایعات نگران‌کننده‌ی پخش شده که گویا دولت تاجکستان به پناهندگان افغان دستور داده تا طی ۱۰ روز کشور را ترک کنند. این شایعه باعث اضطراب و نگرانی فراوان در میان افغان‌هایی شده است که در شرایط ناگوار مهاجرت در تاجکستان به سر می‌برند.
اما مهم است بدانید که تا زمان نوشتن این پُست هیچ منبع رسمی و معتبری این خبر را تایید نکرده است. نه دفتر کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) و نه منابع دیپلوماتیک موثق مانند سفارت‌خانه‌ها یا اداره‌های دولتی مهاجرت کانادا، این ادعا را رسماً تایید نکرده‌اند. با آن‌هم، حتی شایعه‌ی چنین اخراجی باید جدی گرفته شود و افغان‌های آسیب‌پذیر باید خود را برای هرگونه وضعیت و برخورد احتمالی دولت تاجکستان آماده سازند.
اگر خبر اخراج اجباری درست باشد، پیامدهای آن بصورت عموم چه خواهد بود؟
اگر شما منحیث پناهنده‌ی افغان به گونه‌ی اجباری از تاجکستان اخراج شوید و به افغانستان بازگردانده شوید، این امر میتواند نقض صریح قوانین و تفاهمنامه‌های بین المللی با پیامدهای منفی برای دولت تاجکستان محسوب شود.
اصل عدم بازگشت (non-refoulement) یکی از اصول بنیادین حقوق بین‌المللی مربوط به پناهندگان است و بر اساس کنوانسیون ۱۹۵۱ ملل متحد در امور پناهندگان تنظیم شده است. بر اساس این اصل، هیچ کشوری نباید پناهجو یا پناهنده را به کشوری که در آن به تهدید مرگ یا شکنجه و آزار و اذیت فزیکی یا روانی مواجه است بازبگرداند.
پیامدهای منفی عدم رعایت این اصل عبارتند از:
اخراج اجباری اگر مستندسازی نشود، ممکن است از سوی برخی مقامات مهاجرتی در کانادا به عنوان ‘بازگشت داوطلبانه’ تفسیر شود و کیس شما را با تهدید رد شدن مواجه بسازد.
اخراج اجباری به افغانستان برای بسیاری از افراد به‌ویژه فعالان، زنان، خبرنگاران، اقلیت‌ها و یا افرادی که در معرض تهدید طالبان قرار دارند، میتواند پیامدهای بسیار خطرناکی مانند بازداشت، تهدید، شکنجه یا مرگ داشته باشد.
پس از اخراج اجباری از تاجکستان چه باید بکنم؟
اگر شما به گونه‌ی اجباری به افغانستان اخراج شدید، چند اقدام میتواند کمک‌کننده یا در برخی موارد خطرناک باشد:
کارهایی که باید انجام دهید:
به‌سرعت از افغانستان خارج شوید. اگر شرایط و وضعیت تان اجازه می‌دهد، تلاش کنید در کم‌ترین زمان ممکن از افغانستان به کشور دیگری مانند پاکستان، ایران، یا کشور دیگری که فضای امن داشته باشد سفر کنید.
اسناد و شواهد جمع‌آوری کنید. تاریخ اخراج، تهدیدات وارده، مکاتبات با پولیس شهری و یا مرزی تاجکستان و یا کارمندان دولتی را ثبت و نگهداری نمایید.
با دفتر UNHCR و یا دفاتر حمایت حقوق بشر تماس بگیرید. بازگشت اجباری باید مستندسازی شود تا بتوانید از آن در روندهای حقوقی استفاده کنید. حتی ارسال یک ایمیل از نگرانی در مورد این تهدیدات و درخواست کمک نیز میتواند تلاش های شما در این مورد را ثابت کند.
کارهایی که نباید انجام دهید:
مدت طولانی در افغانستان نمانید. ماندن در افغانستان برای مدت طولانی میتواند از دید نهادهای مهاجرتی کانادا به عنوان ‘امن بودن کشور برای شما’ تلقی شود و ممکن است ادعای شما در مورد خطر در افغانستان را زیر سوال ببرد.
اگر کیس شما بر اساس تهدید از جانب طالبان است، با ادارات دولتی در افغانستان به تماس نشوید و به هیچ نهاد دولتی مراجعه نکنید.
در افغانستان از شهری که در آن به تهدید مواجه هستید، دوری کنید و برای مدت طولانی در یک آدرس بودوباش نکنید.
سعی نکنید که اخراج اجباری تان را از ادارات مهاجرتی دولت کانادا پنهان کنید؛ بلکه باید آن‌را بگونه‌ی مستند توضیح داده و با شواهدی که دردست دارید ارایه دهید.
اگر پس از اخراج به افغانستان، از افغانستان به پاکستان، ایران، امارات متحده‌ی عرب، یا کشور دیگری بروید، تاثیر آن بر درخواست شما چیست؟
اگر کیس مهاجرتی شما برای آمدن به کانادا در جریان است و شما پس از اخراج از تاجکستان، فرضاْ به پاکستان میروید موارد زیر را باید در نظرداشته باشید:
زمانی که در افغانستان هستید و برای بیرون شدن به پاکستان یا کشور دیگری تلاش میکنید، تمام اسناد و مدارکی را که تلاش شما برای بیرون شدن سریع از افغانستان را نشان بدهند، جمعاوری و نگهدارید.
همینکه از افغانستان بیرون شده به کشور دیگری، فرضاً پاکستان، رسیدید، از حضورتان در آن کشور به دفتر مربوطه‌ی وزارت مهاجرین کانادا و یا سفارت مربوطه احوال بدهید. شما میتوانید از طریق آدرس ایمیل سفارت و یا از طریق وب فورم وزارت مهاجرین کانادا مراجع مربوطه را درجریان بگذارید. برای اثبات اخراج اجباری تان از تاجکستان و حضورتان در کشور دیگری مانند پاکستان باید اسناد، مدارک و توضیحات لازم را به اداره‌ی مربوطه‌ی دولت کانادا و یا سفارت کانادا ارایه کنید.
اگر شما در تاجکستان کارت پناهندگی (یا کارت سرخ) داشتید، و اکنون در کشور دیگری مانند پاکستان هستید، نیاز به درخواست مجدد و یا دریافت مجدد کارت پناهندگی ندارید. همان کارت پناهندگی تاجکستان که قبلاً در درخواست تان به وزارت مهاجرین کانادا ارسال شده است معتبر محسوب میگردد.
در صورت بهترشدن وضعیت، اگر توانستید، برگشت به تاجکستان نیز میتواند کمک تان کند از تهدیدهای که در افغانستان متوجه شما است دور و مصوون شوید.
خدمات مهاجرتی وحید گامی برای تغییر
